Sen Hồ Tây: Vẻ đẹp thanh khiết

Sen Tây Hồ

Mùa hạ, người Hà thành nhắc nhớ nhau về sen hồ Tây như như quy luật của tự nhiên; gần gũi như mùa thu người ta nhắc nhớ nhau về hoa sữa đường Nguyễn Du và mùa xuân rủ nhau lên Nhật Tân ghé thăm làng đào. Chiều mùa hạ, lang thang qua con đường nhỏ ven hồ Tây mà các bạn trẻ hay gọi là bến Hàn Quốc hay bến Nhật Bản, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy những đầm sen như một điểm nhấn lãng mạn giữa bộn bề của cuộc sống.

Bước vào giữa mùa hè oi bức nóng nực cũng chính là những ngày mùa sen bắt đầu. Hương sen dịu ngọt, bảng lảng trong gió có thể đánh thức khứu giác của bạn một cách tinh tế. Khi mùa sen dần trở nên thân thuộc với những người dân thành phố thì các bạn trẻ tại thủ đô lại cảm thấy may mắn và hạnh phúc khi được đón mùa sen ngay giữa những ngày hè chói chang:

"Vẻ đẹp của hồ sen em thấy rất thơ mộng và đẹp tự nhiên, hoa rất là đẹp, em mỗi năm chụp một lần, cảm xúc mỗi năm một khác vì có năm hoa nở có năm thì hoa lạ nụ nụ, đầu mùa năm nay em thấy hoa rất đẹp"

"Thực ra thì em cũng thấy nó đẹp thật, nhưng mà nhiều khi thấy nó cũng đông chen chúc lúc nhúc, cứ người này phải đợi người kia"

"Mặc dù trời nắng nhưng ngay tại hồ Tây khá mát mẻ, có gió hồ nên nó cũng thoáng thêm nữa là hoa nó cũng tươi. Đây là năm đầu tiên em ra chụp vì thấy mọi người đăng ảnh đẹp quá nên cũng muốn thử ra xem như thế nào."

"Em thấy đây là một địa điểm tuyệt vời để sống ảo theo đúng ngôn ngữ teen ấy ạ thì bọn em thích ra đây chụp ảnh."

"Hôm nay thời tiết nóng nhưng mọi người vẫn ra đây chụp ảnh đông thật, em thấy cảnh ở đây cũng đẹp."

Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến chia sẻ một số câu chuyện thú vị về đặc sản sen Hồ Tây:

"Còn đối với sen hồ Tây thì đây đúng là 1 đặc sản của hồ Tây. Bởi vì cho đến bây giờ, xung quanh hồ Tây , đặc biệt là vùng phía Tây và Tây Bắc của hồ Tây , khu vực đầm Trị, giáp với Xuân La, người ta vẫn giữ được những vạt sen quý là sen bách Diệp, tức là sen trăm cánh, bông nở rất to, thơm. Những bông sen này nổi tiếng đến mức mà mùi thơm của nó khiến người ta không thể nào không dùng để ướp chè, nấu rượu… Sen ngoài để nấu rượu, ướp chè thì người xưa còn bán nhụy sen cho những người dân trong phố, đặc biệt là ở thời Nguyễn, các gia đình chơi sen người ta cắm. Lá sen hồ Tây ngày xưa còn bán cho những người bán cốm vòng. Không có gì tuyệt vời bằng gói cốm mùa thu trong lá sen. Ngoài mùi thơm của cốm, lá sen thơm nức lên tạo ra 1 thứ quà vô cùng hấp dẫn đối với những người thích ăn cốm và những người lần đầu tiên ăn quà cốm.

Khoảng cuối thế kỷ19 thì sen không những là mọc ở phía tây bắc của hồ mà còn mọc ở xung quanh hồ bởi vì người ta để sen mọc tự nhiên. Và sen ở tây hồ có tác dụng là ngoài chuyện cung cấp cho 1 thú chơi, tạo ra những thực phẩm cùng với gói quà như cốm, xôi chẳng hạn thì còn có tác dụng về mặt thiên nhiên, tức là ngăn sóng, không cho sóng vào mùa hè, đặc biệt sóng phía Nam hồ đánh lên phía Bắc và Tây Bắc hồ để tránh sự lở đất. Vì thế cho nên vùng đất ở phía Bắc và Tây Bắc hồ Tây gần như là mất rất ít đất vì có sen chắn sóng.

Trong suốt quá trình người Pháp chiếm Hà Nội đến năm 1954 thì cơ bản hồ Tây vẫn là người Pháp trúng thầu, người Việt thầu lại, đánh cá, hái sen và sinh lời từ 2 nguồn đó là chính. Đến năm 1958, khi thành lập hợp tác xã  xí nghiệp thủy sản hồ Tây thì chúng ta đã muốn có nhiều loại cá hơn để cung cấp thực phẩm cho cán bộ công nhân viên nên chúng ta bắt đầu phá sen đi, vì sợ các thân cây sen có gai sẽ làm cá chết. Vì thế cho nên các vạt sen xung quanh hồ Tây mất dần và sau này chỉ còn lại 1 số vùng còn sen như đầm Trị, phía tây bắc Hồ. Và cho đến ngày hôm nay thì sen chính thống của hồ Tây không còn nữa mà chỉ còn sen ở 1 số đầm nhỏ vòng ngoài hồ, phần lớn vẫn là giống sen Bách Diệp.

Sen ở Tây Hồ còn có những chuyện như ở đó từng quay những bộ phim hợp tác với Algérie. Ngày đó, đầm sen cũng là nơi trú ẩn của nhiều người hoạt động du kích nên đã trở thành bối cảnh rất tuyệt vời và thành công cho sự hợp tác của Việt Nam và Algérie".

Khi ánh nắng mùa hè ngập tràn các con phố Hà Nội, trên những chiếc xe đạp chở hoa bán dạo dọc đường phố đã thấy thấp thoáng những bó sen hồng, sen trắng. Người Hà Nội lại háo hức chọn mua những bó sen về cắm ở phòng khách hay dâng lên bàn thờ gia tiên

Muốn được ngắm sen nở đẹp thì phải mua được sen Hồ Tây. Sen Tây Hồ chỉ bán cho khách mua lẻ đến tận đây vào buổi sáng, cứ hái chục nào lên là có người lấy ngay. Bông sen Hồ Tây cánh hồng tươi, mỗi bông hoa có 3 lớp cánh lớn rồi đến rất nhiều lớp cánh nhỏ ôm sát vào đài. Mỗi chục Sen được quấn trong 1 chiếc lá to chứ không phải gói bằng giấy báo như các loại hoa khác. Sen Hồ Tây được hái bán là những bông đã chúm chím nở để có thể nhìn thấy những lớp cánh bên trong và đài sen.

Mỗi chục sen khách lại được tặng thêm 1 chiếc búp lá để cắm cùng hoa trông rất duyên dáng. Sen Hồ Tây nhiều lớp cánh hơn sen trồng ở các nơi khác nên bông hoa khi nở ra rất to, vì vậy còn có tên là Sen Bách Diệp (Sen trăm cánh). Bà Nguyễn Thị Hiền, một người thường xuyên tới đây chụp ảnh chia sẻ:

"Các năm khác mà sen hồ Tây nhiều thì bọn cô vẫn lên chụp, vì ra hồ Tây môi trường rất đẹp. Con người chụp với sen đẹp kiểu nhẹ nhàng, đúng với tính chất của người phụ nữ Việt Nam mình, hoa sen lại là quốc hoa nữa. Sen ở hồ Tây này bông to mà cánh màu rất đẹp. Cô đi vào Nha Trang hay Đồng Tháp Mười cũng có sen nhưng sen của họ nhỏ, cánh của sen không đẹp như sen hồ Tây mình. Sen hồ Tây mang đặc trưng riêng mà đẹp kiểu hài hòa chứ sen trong kia cánh nhọn hơn trông không đẹp bằng sen ở ngoài Bắc này."

Hình ảnh lãng mạn của đầm sen kết hợp với hồ Tây sóng sánh đã dệt nên ký ức khó phai trong mỗi người Hà thành và du khách. Họ đến đây không chỉ để chụp ảnh, thưởng ngoạn cảnh đẹp mà còn được đắm say cái phong vị của nắng gió hồ Tây như một thú vui tao nhã. Giữa cái ồn ã của một đô thị đông đúc, một khoảng xanh bao la điểm xuyết những bông hoa tươi thắm, các bà các chị lại xúng xính trong bộ yếm đào và chiếc áo dài mới thật thơ mộng là điều chúng ta dễ dàng bắt gặp trong những ngày này.

Sen Hồ Tây ngoài bán để cắm thì chủ yếu hái để ướp chè sen, một loại chè đặc sản của Hà Nội. Nhiều người thích hoa sen, vẫn ghé qua những đầm sen ven Hồ Tây để ngắm, uống những ấm trà sen được những người trồng sen ướp trong những bông sen nhỏ xinh. Thưởng thức trà trong những búp sen còn tươi bạn sẽ có cảm giác như được uống những hương vị tinh túy của trời đất: một ấm trà, một gói bánh chả đặc trưng Hà Nội giúp những câu chuyện bên nhau đậm đà hương vị hơn.

Nói đến sen Hà Nội người ta thường nhắc đến Sen Hồ Tây, bởi mặc dù có nhiều nơi cũng trồng sen và đưa về Hà Nội song không có nơi nào lại có thể trồng được thứ sen đẹp, thơm, cánh dày và mĩ miều như Sen Hồ Tây. Sen Hồ Tây có màu hồng nhạt, khi sen nở sẽ thấy bên trong có nhiều tầng cánh hoa, hạt sen nhỏ và mẩy, mùi hương sen Hồ Tây nồng nàn hơn hẳn các loại sen khác.

Với những ai được sinh ra và lớn lên ở Hà Nội thì những hình ảnh, những mùi hương mang hơi thở Hà Nội đều là những mảnh ký ức khó phai. Không biết có phải vì chút tình riêng đó hay không mà mỗi người luôn thấy được vẻ đẹp lạ kỳ từ những gánh hàng hoa sen rong ruổi trên khắp ngõ phố Hà Nội. Những thúng hoa sen chất đầy được buộc sau chiếc xe đạp đơn sơ, chầm chậm trên đường, kể cả giữa cái oi nồng ngày hè đấy thì đó vẫn là một vẻ đẹp hoàn hảo. Cũng như vậy, sen trong hồ khiến người ta say đắm không phải chỉ bởi nó đẹp mà còn bởi cái phong vị của nắng, gió Hồ Tây quyện lại với nhau để tưới mát tâm hồn du khách.

Trong xã hội ngày càng phát triển, những thành phố như Hà Nội ngày càng đông đúc. Chính những điển dừng như hồ sen Hồ Tây giúp con người ta cân bằng lại cuộc sống, tìm lại những phút giây bình yên và khoảng lặng trong cuộc sống của mình. Có lẽ vì lý do đó mà cứ mỗi năm mùa sen về, xung quanh Hồ Tây có hàng nghìn người tìm đến. Suốt từ tờ mờ sáng, người ta đã nô nức kéo nhau lên Hồ Tây thưởng thức hoa Sen.

Có người tìm đến đây đơn thuần chỉ để ngắm hoa, có người thì lên để mua đúng sen Hồ Tây, vài năm gần đây thì người ta còn tìm đến đây rất đông để chụp ảnh. Đặc biệt là các bạn trẻ, chỉ chờ đến mùa sen nở là nô nức rủ nhau lên hồ Tây chụp ảnh cùng sen.

Chính vì thế mà giờ đây các chủ hồ sen không chỉ bán sen mà còn kinh doanh cả dịch vụ này. Các đầm sen ở hồ Tây được các chủ đầm dựng thêm những cây cầu tre phục vụ khách chụp ảnh. Bên cạnh đó nếu muốn thuê cả thuyền nan để chụp dưới đầm thì phải trả thêm phí cho chủ đầm. Mỗi nhóm 5 – 7 người rủ nhau đi, chi phí cũng không hề rẻ, mặc dù vậy người ta vẫn tìm đến đây rất đông với mong muốn ghi lại hình ảnh đẹp cùng sen:

"Tớ thấy bạn tớ đi chụp ở Hồ sen đẹp lắm, thế là tớ thu áo yếm với quần đũng rồi ra đây chụp ảnh, có sẵn thợ ở đây rồi, 99.000/lần nhưng họ phụ thu nhiều lắm kiểu như muốn lấy ảnh gốc thì phải 150.000, nói chung là tính cả tiền vé 150.000 vào cổng nữa thì chắc khoảng 300.000, có 15 phút thôi mà họ nháy ảnh rất nhanh."

Nếu muốn “chạm” vào vẻ đẹp đó hay thưởng thức phong vị đó hãy đến Hồ Tây vào buổi sáng sớm một mùa sen. Không khí buổi sáng tinh mơ trong lành, mát mẻ và tinh khôi. hương sen đầu hè ngọt mát, dìu dịu, thanh khiết đến lạ lùng. Màu xám của đầm lầy, màu xanh tươi của lá, màu hồng của hoa sen, tất cả hòa quyện vào nhau, nhẹ nhàng và ngát hương.

Sen Hồ Tây đẹp và ấn tượng với người Hà Nội còn bởi hình ảnh của những đầm sen kết hợp với khung cảnh lãng mạn của Hồ Tây cộng hưởng lại với nhau tạo nên một thứ gì đó rất riêng, rất tinh khiết trong ký ức của mỗi người và làm nên một hình ảnh đầy đủ, trọn vẹn về Hồ Tây mỗi mùa hạ đến. Rồi cứ như thế, mỗi mùa sen qua đi, người ta lại chờ đợi một mùa sen mới về ngọt ngào trong ký ức và cảm xúc.

(Theo Kênh VOV giao thông, 24/7/2018)