Nghị định số 15/2018/NĐ-CP tạo thông thoáng cho doanh nghiệp nhưng không buông lỏng quản lý

Hình ảnh minh họa.

Trước đó, vào ngày 2/2/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2018/NĐ-CP thay thế Nghị định số 38/2012/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm.
 
Theo đó, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đã cắt giảm nhiều thủ tục đăng ký, công bố, kiểm tra chuyên ngành về thực phẩm, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển kinh doanh, sản xuất nhưng không buông lỏng công tác quản lý ATTP.
 
Nhằm phổ biến và thống nhất phương thức thực hiện, nhanh chóng đưa Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đi vào thực tiễn, ông Trần Nhật Nam, Trưởng phòng Pháp chế - Hội nhập, Cục An toàn thực phẩm cho biết, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp được tự công bố sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về công bố đó, thay vì phải gửi bản hồ sơ công bố tới các cơ quan nhà nước để xác nhận như trước đây, chỉ trừ một số sản phẩm phải công bố tại Bộ Y tế và Sở Y tế.
 
Cụ thể, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm thực hiện tự công bố thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, dụng cụ chứa đựng thực phẩm, vật liệu bao gói tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm… Sản phẩm, nguyên liệu sản xuất, nhập khẩu chỉ dùng để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu hoặc phục vụ cho việc sản xuất nội bộ của tổ chức, cá nhân không tiêu thụ tại thị trường trong nước, được miễn thực hiện thủ tục tự công bố sản phẩm. Căn cứ công bố của doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước sẽ hậu kiểm, kiểm tra, xử phạt nếu phát hiện sai phạm, trong đó sẽ mở rộng phạm vi, nâng cao mức xử phạt theo quy định pháp luật.
 
Riêng thực phẩm bảo vệ sức khỏe, phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới sẽ đăng ký bản công bố tại Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế; sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, doanh nghiệp đăng ký bản công bố tại Sở Y tế địa phương.
 
Nghị định số 15/2018/NĐ-CP bộc lộ những thay đổi căn bản quy định kiểm tra nhà nước về ATTP. Nếu trước đây, 100% mặt hàng thực phẩm nhập khẩu khi thông quan đều phải kiểm tra chuyên ngành thì nay sẽ mở rộng diện không cần kiểm tra.
 
Phương thức kiểm tra theo Nghị định số 15/2018/NĐ-CP cũng có sự thay đổi đột phá. Cụ thể, với kiểm tra giảm (kiểm tra hồ sơ), cơ quan chức năng sẽ chỉ tiến hành kiểm tra xác suất, tối đa 5% hồ sở trên tổng số lô hàng nhập khẩu trong vòng 1 năm do hải quan lựa chọn ngẫu nhiên...
 
Nghị định số 15/2018/NĐ-CP cũng tiếp tục phân công rõ trách nhiệm quản lý của 3 Bộ gồm Y tế, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo hướng các Bộ quản lý theo nhóm ngành hàng từ đầu đến cuối. Đối với cơ sở vừa sản xuất vừa kinh doanh nhiều loại sản phẩm thuộc thẩm quyền quản lý của 2 Bộ trở lên thì tổ chức, cá nhân có quyền lựa chọn cơ quan quản lý chuyên ngành về ATTP để thực hiện các thủ tục hành chính.
 
Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm nhấn mạnh, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP được xây dựng theo hướng cắt giảm mạnh thủ tục đăng ký, công bố, kiểm tra chuyên ngành về thực phẩm, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Việc điều chỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp song trên cơ sở lấy việc đảm bảo sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ hàng đầu. Nghị định số 15/2018/NĐ-CP tạo thông thoáng cho doanh nghiệp nhưng không buông lỏng quản lý, cho phép doanh nghiệp tự công bố sản phẩm nhưng không có nghĩa là doanh nghiệp muốn công bố thế nào cũng được, muốn quảng cáo ra sao cũng được. Nghị định số 15/2018/NĐ-CP cho doanh nghiệp có quyền rất lớn nhưng trách nhiệm cũng rất nặng. Điều này thể hiện qua việc doanh nghiệp tự công bố sản phẩm nhưng nếu công bố không đúng thì không những bị xử phạt nặng mà còn bị thu hồi toàn bộ sản phẩm công bố sai, cơ quan quản lý nhà nước có quyền yêu cầu dừng sản xuất.
 
PGS.TS Nguyễn Thanh Phong đề nghị Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm các tỉnh, thành phố phải dồn nguồn lực vào công tác hậu kiểm. Khi đi hậu kiểm cần thực hiện lấy mẫu và kiểm nghiệm ngay, không đạt thì có biện pháp xử lý nghiêm khắc…
 

(Theo Thắng Đạt, Sở Y tế Hà Nội, 01/03/2018)