Kinh tế tập thể tại Hà Nội: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra

Thời gian qua, nhiều hợp tác xã (HTX) trên địa bàn thành phố Hà Nội đã mở rộng sản xuất, phát triển kinh doanh dịch vụ tổng hợp; đầu tư trang thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh; mở rộng liên doanh, liên kết với các thành phần kinh tế khác để cung ứng vật tư, thực hiện các dịch vụ đầu vào cho thành viên; từng bước hỗ trợ, thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, tạo mối liên kết hợp tác trong nội bộ HTX... Tuy nhiên, theo đánh giá chung, đóng góp của lĩnh vực kinh tế tập thể (KTTT) đối với phát triển kinh tế của Thành phố chưa thực sự rõ nét.

Điển hình, doanh thu của HTX, tổ hợp tác chưa đáng kể, chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong đóng góp vào GDP hằng năm; thu nhập của thành viên, người lao động trong HTX, tổ hợp tác còn thấp so với mức thu nhập chung của người lao động trong thành phần kinh tế tư nhân trên địa bàn Thành phố.

Hoạt động của HTX, tổ hợp tác chủ yếu trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ và kinh doanh điện, giao thông vận tải, quỹ tín dụng. Đa số các HTX, nhất là HTX nông nghiệp chưa có kỹ năng xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, vẫn tổ chức theo mô hình cũ, chủ yếu tập trung vào các dịch vụ, phương thức kinh doanh truyền thống, chậm tiếp thu tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất; liên kết, hợp tác giữa các HTX còn yếu, mô hình Liên hiệp HTX chưa phát huy được hiệu quả.

Hầu hết các HTX đều khó khăn về nguồn vốn, tiếp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước, vốn vay tín dụng và khó khăn về mặt bằng sản xuất. Nhiều HTX chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ký được hợp đồng thuê đất lâu dài, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nên không thể xây dựng nhà xưởng để ổn định và đầu tư phát triển.

Bên cạnh đó, công tác quản lý tài chính, hạch toán kế toán của các HTX còn hạn chế, ghi chép sổ sách, chứng từ chưa đúng quy định dẫn đến nhiều bất cập trong việc thực hiện chính sách thuế đối với các HTX, theo dõi, quản lý HTX, tổ chức lại và giải thể HTX theo Luật HTX năm 2012.

Trong thời gian tới, song song với đẩy mạnh công tác vận động tuyên truyền về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của HTX trong điều kiện mới đối với các thành viên hợp tác xã và cộng đồng dân cư; tuyên truyền, tập huấn về pháp luật HTX và vai trò, lợi ích của hợp tác xã trong phát triển kinh tế - xã hội; Thành phố sẽ tiếp tục triển khai các cơ chế chính sách phát triển kinh tế tập thể và tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc tạo điều kiện cho kinh tế tập thể, HTX phát triển tại địa phương. Tăng cường hướng dẫn xử lý đối với các trường hợp HTX không đăng ký, ngừng hoạt động chờ giải thể và tổ chức lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012; các HTX giải thể nhưng vướng mắc về công nợ, vốn góp, không để các HTX tồn tại hình thức.

Cùng với đó, tiếp tục tổ chức tập huấn, hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với HTX và chế độ kế toán hợp tác xã. Triển khai công tác khảo sát, đánh giá, phân loại HTX và hoàn thiện cơ sở dữ liệu thông tin về kinh tế tập thể, HTX trên địa bàn Thành phố cũng như triển khai hiệu quả đề án đổi mới, phát triển kinh tế hợp tác trong HTX nông nghiệp trên địa bàn đến năm 2020 và kế hoạch hỗ trợ phát triển HTX trên địa bàn giai đoạn 2019-2020./.

HPA